Waarom Involte
Involte vzw verenigt een vijftigtal West-Vlaamse bedrijven die straks waarschijnlijk onder de Ventilus-hoogspanningskabels moeten ondernemen, personeel tewerkstellen en, in sommige gevallen, leven. De ondernemers steunen het belang om zo snel mogelijk hernieuwbare energie aan land te brengen.
Maar zijn er wel van overtuigd dat de snelste, veiligste, gezondste en goedkoopste manier om hernieuwbare energie aan land te brengen ondergronds en op gelijkstroom is. De energietransitie mag niet ten koste gaan van de Belgische belastingbetaler of van de gezondheid van de werknemers.
Met deze vzw willen ze de lokale burgemeesters en de Vlaamse overheid tonen dat het goedkeuren van het Ventilus-project bovengronds een uiterst negatieve impact op de lokale economie en leefbaarheid zal hebben.
Waarom zeggen we neen tegen Ventilus?
16 kerncentrales energie boven West-Vlaamse hoofden. Aandacht voor duizenden die hier wonen, leven, werken en schoollopen.
Wat betreft de schadelijkheid van magnetische stralingen van hoogspanningskabels bevestigt professor en stralingsexpert Guy Vandenbosch dat de hoeveelheid elektriciteit die door de kabels stroomt dé determinerende factor is. M.a.w. De schadelijkheid voor de gezondheid stijgt naarmate de hoeveelheid elektriciteit die door de hoogspanningskabels toeneemt.
Samen met alle huidige en toekomstige windmolenparken zal 104,55 miljard kWh stroom constant magnetische stralen op de West-Vlamingen loslaten. Ter vergelijking: het jaarlijkse energieverbruik in België is +/- 85 miljard kWh. Honderdtwintig procent van wat alle Belgen samen verbruiken, zal boven onze hoofden razen.
Geen enkel relatief dichtbevolkte regio in België of zelfs in Europa moet op dergelijke smalle strook zoveel stroom en straling verwerken. Terecht daarom dat in een strook van 100 tot 200 meter onder de hoogspanningskabels men niet mag wonen, leven, werken of schoollopen. Dit vertegenwoordigt een te onteigenen gebied van 1700 ha. Dit treft snel duizenden inwoners, arbeiders en kinderen in tal van kinderopvangen en scholen op het traject.
Moet de Vlaamse regering in het belang van het snel aan land brengen van de hernieuwbare energie, gezondheid van de inwoners en de economie hier niet het voorzorgsprincipe hanteren? En net zoals in Nederland, Denemarken en Duitsland de kabels maximaal ondergronds aanleggen? Zijn het voorzorgsbeginsel en het recht op bescherming van het leefmilieu niet prioritair?
Kwakkels en misleidingen door Elia. Aandacht voor duurzaam evenwicht, los van commerciële winstmaximalisatie van één bedrijf.
Een groot struikelblok in dit dossier is het kostenplaatje van het hele project. Of meer bepaald, de onzekerheid rond dat kostenplaatje. Volgens Elia zou een ondergronds traject 6,4 miljard euro kosten en een bovengronds 1,6 miljard euro. Dat het ondergronds brengen van Ventilus 4,8 miljard euro meer zou kosten is het resultaat van creatief rekenen van Elia – wat ze inmiddels toegaven – maar dat communiceren ze niet naar de media, die bijgevolg hetzelfde cijfer plompverloren herhaald.
Voor het ondergronds brengen op gelijkstroom van enkel en alleen het Ventilus-traject (83 km) tussen Brugge en Izegem, spreken we maximaal over een meerkost van 1,5 tot 2 miljard euro. Zo was het ondergronds brengen van het traject tussen Vivenkapelle en Koolkerke, 10 km, een meerkost van 150 miljoen euro. Toegepast op Ventilus zou het traject van 83 km bijgevolg 1,2 miljard euro bedragen. Je kan dat niet 1 op 1 extrapoleren maar een leerling van het derde studiejaar kan berekenen dat het zeker niet het vierdubbele van 4,8 miljard euro zou bedragen.
Volgens de berekening van Elia zou het ondergronds brengen van de Ventilus kabel jaarlijks en gedurende 35 jaar 20 euro extra kosten aan een modaal gezin welke gemiddeld 3500 kWh verbruikt. Opnieuw creatief rekenen vanwege Elia. Als je de meerkost voor productie, financieringskosten en onderhoud van 4,8 miljard euro op 35 jaar laat betalen door de verbruikers, dan verreken je 137 miljoen euro per jaar aan hen. Transmissiekosten worden per verbruikt kWh aangerekend op onze factuur. Het totaal jaarlijks verbruik in België bedraagt 85 miljard kWh. Dus moet je jaarlijks 0,0016 euro aanrekenen per verbruikt kWh om de 137 miljoen euro te verrekenen. Voor een modaal gezin dat 3500 kWh op jaarbasis verbruikt is dat bijgevolg 3500 x 0,0016 euro = 5,64 euro. Maar de meerkost is geen 4,8 miljard euro maar amper 1,5 miljard, ergo we komen uit op 1,7 euro per jaar.
Zwakke onderbouwing bij Raad van State. Aandacht voor voorzorgsprincipe en gebrek aan realistische norm.
Omdat de Vlaamse overheid beseft dat ze een zwak dossier bij de Raad van State heeft en dit gelet op de negatieve adviezen van de auditeur van de Raad van State in het Stevin-dossier (2014) nam ze begin september enkele sturende beslissingen. Om zich in te dekken tegen een eventuele klachtenprocedure bij de Raad van State en andere, stelde ze na het burgemeestersoverleg van 2 september 2022 voor om blootstellingsnormen voor magnetische straling door hoogspanningskabels op te leggen.
Hun voorstel dat vrijdag 9 september 2022 op de Vlaamse ministerraad werd behandeld is echter een lege doos. Minister Crevits (CD&V) en Demir (N-VA) melden in een persbericht: ‘een bindend afwegingskader opgesteld om bij nieuwe of aanpassing van bestaande hoogspanningstrajecten langdurige blootstelling aan meer dan 0,4 microTesla zoveel mogelijk te vermijden.’ Het kan haast niet relatiever: een ‘afwegingskader’ dat ‘zoveel mogelijk’ vermeden moet worden.
Wat contradictorisch lijkt is dat er de laatste 20 jaar al meermaals een omgevingsvergunning voor een verkaveling of woning onder een hoogspanningskabel door lokale overheden werd geweigerd, omdat het bijvoorbeeld statistisch aangetoond is dat wonen in het magnetisch veld van hoogspanning leidt tot een verhoogde kans op kinderleukemie. Minister Crevits en Demir leggen niet hetzelfde voorzorgsprincipe aan de dag en willen hoogspanningskabels boven honderden woningen, scholen en bedrijven trekken.
De Vlaamse overheid vraagt eveneens een extra en specifiek onderzoek aan naar een ondergronds traject, omdat dit tot op heden nooit grondig werd onderzocht. Het niet voldoende onderzoeken van alternatieven zou namelijk voor de Raad van State wel eens een struikelblok kunnen zijn. Of dit preventief werk voldoende is om aan het langste eind te trekken bij eventuele procedures? We hopen dat we het nooit hoeven te ondervinden.
